Βρισκόμαστε στον δεύτερο μήνα του νέου χρόνου. Ο παλιός
χρόνος έφυγε.
Τι είναι όμως η έννοια «χρόνος», την οποία προσφέρουμε συχνά
μέσα στην καθημερινότητά μας με λέξεις μικρές, αλλά δηλωτικές του χρόνου, π.χ.
πέρυσι, φέτος, παρόν, παρελθόν κ.ο.κ.; Αν ερωτηθούμε, στην προσπάθειά μας; Να
απαντήσουμε, τότε κατανοούμε τη δυσκολία, την άγνοιά μας, προβληματιζόμαστε και
μένουμε μ’ αυτόν.
Από το μακρινό παρελθόν μέχρι σήμερα προσπάθησαν αστροφυσικοί,
αστρονόμοι, φιλόσοφοι να προσεγγίσουν και να ορίσουν τι είναι «χρόνος». Τον
κατακερμάτισαν, τάχα για καλύτερη κατανόησή του, και ονόμασαν τα κομμάτια του
χιλιετηρίδες, αιώνες, έτη, μήνες κ.λ.π.
Ο κατακερματισμός αυτός βοήθησε τους ανθρώπους να συνεννοούνται
μεταξύ τους, αλλά και πάλι η έννοια «χρόνος» δεν έγινε κατανοητή. Γιατί, τελικά
ποια είναι η αληθινή και ακριβής διάσταση αυτής της φυσικής έννοιας, «του
χρόνου», που μετρούν τα ρολόγια μας; Ποια είναι η ουσία του συνεχώς ρέοντος
χρόνου, που καλύπτεται μερικώς από τις έννοιες «παρελθόν, παρόν, μέλλον»;
Η Αντιγόνη Βαλάκου σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις
της λέγει : «Το παρελθόν μας κυνηγά και το μέλλον μας περιμένει στη γωνία.
Ποιος το ξέρει»;
Η ικανοποιητική απάντηση παραμένει ακόμα πεισματικά μέσα στα
δαιδαλώδη μονοπάτια των φιλοσοφικών και μεταφυσικών στοχασμών. Βέβαια,
θεωρήθηκε για τους αρχαίους πολιτισμούς μέγα κατόρθωμα η «κλεψύδρα», τι «ηλιακό
ωρολόγιο», η διαίρεση του χρόνου σε έτη, μήνες, εβδομάδες, ημέρες κ.λ.π. Για τη
σύγχρονη επιστήμη και διανόηση η κατανόηση του χρόνου εξακολουθεί να είναι ένα
πρόβλημα». Τελευταία λέξη δεν υπάρχει. Μόνο προσπάθεια προσέγγισης υπάρχει,
χρησιμοποιώντας τα μοναδικά θεϊκά στοιχεία, την ψυχή και τον νου».
Ποια η σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο;
Υπάρχει ο υποκειμενικός χρόνος, που τον ονομάζουμε και
ψυχολογικό π.χ. πως πέρασες τον χρόνο σου; πως πέρασε η ώρα δεν το κατάλαβα.
Υπάρχει και ο αντικειμενικός χρόνος, ο χρόνος των ρολογιών π.χ. τι ώρα θα
συναντηθούμε; Γενικά ο χρόνος μέσα στη ζωή του κάθε ανθρώπου παίρνει
διαφορετικές διαστάσεις ανάλογα με την ηλικία και την ψυχολογία του.
Για τον κάθε άνθρωπο χρόνος υπάρχει όσο υπάρχει στη ζωή.
Μετά αρχίζει μια άλλη διάσταση του χρόνου η αιωνιότητα. Ο ποιητής Τίτος
Πατρίκιος σημειώνει: «Χρόνος για κάθε άνθρωπο, όσο υπάρχει το σώμα στη ζωή.
Μετά συνεχίζει να υπάρχει ο χρόνος, αλλά για τον άνθρωπο δεν έχει πια νόημα».
Ο χρόνος μπαίνει στη ζωή μας άλλοτε διακριτικά, άλλοτε
αδιάκριτα και γίνεται παρατηρητής, κριτής, δάσκαλος, καθοδηγητής. Είναι
άτεγκτος, σκληρός. Δεν χαρίζεται – όλοι γηράσκουν, όλοι πεθαίνουν με τον χρόνο.
Δεν αλλάζει ιδιότητες «αεί, ων, ωσαύτως ων». Είναι πανδαμάτωρ (δαμάζει τα
πάντα), οξειδώνει, σκουριάζει τα πάντα, μόνο τις μνήμες και τις αναμνήσεις
σέβεται. Γι’ αυτό πολλές φορές τα δάκρυα του παρόντος είναι δάκρυα κάποιας
μνήμης του παρελθόντος που πάλεψε με τον χρόνο και βγήκε νικητής.
Ο χρόνος κάνει τα όνειρα να σωπαίνουν και κατεβάζει την
αυλαία στις επιθυμίες και τα σχέδιά μας. Και το πιο σπουδαίο: παραμένει
απροσδιόριστος, ακατανόητος, μέγα πρόβλημα.
Σε έναν ύμνο των Χριστουγέννων ο υμνογράφος με πολλή
παραστατικότητα διατυπώνει τον προβληματισμό του:
Τι θαυμάζεις Μαριάμ
τι εκθαμβήσαι το εν σοι
ότι άχρονον υιόν χρόνω
εγέννησα, φησί»
Εμείς οι απλοί θνητοί ας βγούμε στο μπαλκόνι της ζωής και ας
φωνάξουμε προς «εαυτούς και αλλήλους»: ω ζωή, ωραία που είσαι, όταν προχωρείς
συμφιλιωμένη με τον χρόνο σε παράλληλους δρόμους».
Αθηνά Μαλτίδου - Παπαράλλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου